SI

INTEGRACJA SENSORYCZNA

Prowadzona jest w przedszkolu  dla dzieci zgodnie  według  wskazań zawartych w orzeczeniu PPP i opinii o wczesnym wspomaganiu rozwoju.

Świat wokół nas dostarcza nam wielu cudownych wrażeń, jednak żebyśmy mogli się w pełni cieszyć bogactwem doznań, musimy właściwe je odczuwać i rozumieć ich znaczenie. Dlatego tak ważna jest umiejętność sprawnego organizowania informacji, które docierają do naszego ciała poprzez różne zmysły zarówno z naszego organizmu, jak i z otoczenia. Tę właśnie zdolność człowieka definiujemy jako integracja sensoryczna. Termin ten określa prawidłową organizację wrażeń sensorycznych (bodźców) napływających przez receptory. Oznacza to, że mózg, który otrzymuje informacje ze wszystkich zmysłów (wzrok, słuch, równowaga, dotyk, czucie ruchu-kinestezja) dokonuje ich rozpoznania, segregowania i interpretacji oraz integruje je z wcześniejszymi doświadczeniami. Na tej podstawie tworzy odpowiednią do sytuacji reakcję nazywaną adaptacyjną (przystosowania się). Integracja sensoryczna jest procesem, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami. 

Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku. Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka.

Człowiek posiada trzy układy sensoryczne: proprioceptywny, przedsionkowy i dotykowy.

Propriocepcja jest zmysłem, dzięki któremu mamy orientację jak ułożone jest nasze ciało ( poszczególne części ) bez patrzenia na nie. Układ ten wykorzystuj dane dostarczane przez mięśnie ścięgna i stawy. Odbiera bodźce związane z ruchem ciała, uciskiem, rozciąganiem. Właściwa integracja w zakresie tego procesu  jest konieczna do korzystania z wszelakich przedmiotów, a także sprawnego poruszania się w przestrzeni.

Układ przedsionkowy dba o poczucie równowagi niezbędnej do wykonywania różnych czynności. Koordynuje ruchy oczu i ciała. To dzięki niemu możemy jeździć na hulajnodze, huśtać się, a także próbować zapobiegać upadkowi po potknięciu.

Układ dotykowy umożliwia odczuwanie temperatury otaczających  nas przedmiotów. Jeśli funkcjonuje prawidłowo to informuje nas jaką fakturę mają przedmioty, czy są tępe,  ostre czy też gładkie. Układ ten umożliwia również odczuwanie bólu i ucisku.

U wielu dzieci nieprawidłowe reakcje, zachowania oraz trudności edukacyjne mogą być właśnie spowodowane błędami w przetwarzaniu i integracji sensorycznej. Nierówne tempo rozwoju poszczególnych umiejętności może wskazywać na obniżony proces integracji zmysłowej. Wszystkie te dysfunkcje wpływają na rozwój emocjonalny i społeczny dziecka.

Terapia integracji sensorycznej jest odmienna od wielu technik , bo nie uczy dziecka specyficznych umiejętności (np. liczenia, zapamiętywania, różnicowania, zapinania guzików itp.) jest natomiast metodą wzmacniania zdolności do uczenia się tych umiejętności. Przygotowuje mózg by szybko i skutecznie opanował te specyficzne umiejętności. Redukuje poziom zaburzeń w pracy mózgu i pozwala na precyzyjne i szybkie uczeni się i rozwój dostoswanego do wymagań otoczenia zachowania. W czasie zajęć eliminuje się lub łagodzi zaburzenia związane z opracowywaniem bodźców sensorycznych leżących bezpośrednio  u podstaw uczenia się i zachowania.

Terapia odbywa się w sali specjalnie do tego przystosowanej i wyposażonej w odpowiednie przyrządy.

Zadania, stawiane przed dzieckiem znajdują się w strefie najbliższego rozwoju (ćwiczenia proponowane dziecku - nie są zbyt łatwe i nie są zbyt trudne jednak stanowią swoiste wyzwanie dla dziecka i jego układu nerwowego.) Ciągłe balansowanie na granicy możliwości dziecka poprawia organizację pracy układu nerwowego, wyzwala więcej reakcji adaptacyjnych i wpływa na procesy uczenia się. Terapeuta monitoruje i analizuje zachowania dziecka, dzięki czemu właściwie dobiera kolejne aktywności oraz pomoce terapeutyczne.

Dzieci z zaburzoną integracją sensoryczną wykazują wiele negatywnych objawów np.:

  • nadwrażliwość lub zbyt mała wrażliwość na bodźce dotykowe, wzrokowe i słuchowe;
  • nadaktywność lub zbyt mała aktywność;
  • opóźnienie rozwoju umiejętności motoryki dużej i małej;
  • opóźnienie rozwoju umiejętności językowych;
  • słaba organizacja własnych działań;
  • tak zwane złe zachowane;
  • niska samoocena

Warto zwrócić uwagę czy dziecko:

  • ma silne negatywne reakcje na: mycie włosów, obcinanie paznokci, czesanie, mycie twarzy;
  • słaba lub nadmierna reakcja na ból;
  • częste potykanie się - niezgrabność ruchowa;
  • preferuje tylko pewne typy jedzenia lub przejada się aż do nudności ;
  • ma nadwrażliwość na światło jaskrawe kolory;
  • trudności z pisaniem , wycinaniem;
  • nadwrażliwość na dźwięki;
  • słabą równowagę;
  • trudności z nauką na rowerze;
  • trudności z koncentracją;
  • zbyt lekką lub mocną ściska przedmioty,
  • trudności z zrozumieniem poleceń;
  • choroba lokomocyjna, nie lubi huśtawek;
  • narzeka na drażniące metki
  • nie lubi ubierać się, preferuje niektóre ubrania (bardzo miękkie / bardzo szorstkie/ mocno przylegające)
  • unik chodzenia boso lub chodzi na palcach

 

to mogą być objawy zaburzonych procesów integracji sensorycznej.

Opracowała: mgr Sylwia Sawicka- terapeuta SI